Natuurherstelwet: het is tijd om besluiten te nemen, niet voor ouderwetse politiek

Vorige week mat de planeet voor de derde keer in slechts vier dagen de warmste dag sinds het begin van de metingen. Als dit niet genoeg is om alle alarmbellen te doen rinkelen, dan zouden tientallen jaren aan wetenschappelijk bewijs, de toenemende frequentie van verwoestende klimaateffecten en het voortdurende verlies aan biodiversiteit dat wel moeten doen. Ondanks dit alles staat het Europees Parlement deze woensdag voor een vals dilemma: kiezen tussen herstel van de natuur of het veiligstellen van voedsel voor mensen. Spoiler: ze gaan hand in hand.

Het voorstel van de Commissie voor een wet inzake natuurherstel, komt na jarenlang niet te hebben voldaan aan de vrijwillige doelstelling om tegen 2020, 15 % van de aangetaste ecosystemen in de EU te herstellen. Het bleek een nutteloze doelstelling te zijn tijdens een periode die bekend staat als de 6e golf van massale uitsterving. Een massale uitsterving die het WWF omschrijft als "gedreven door menselijke activiteit" en die het vermogen van de mensheid om voedsel te produceren ernstig kan verminderen. De Commissie heeft dus actie ondernomen en een effectiever instrument gepresenteerd om de situatie te verhelpen: een bindende wet.

De confrontatie die het Europees Parlement in Straatsburg verwacht, gaat echter niet alleen over het negeren van de echte problemen van de burgers ten gunste van een zeer gebrekkig en misleidend argument. Het gaat ook om het vermogen van het Europees Parlement om wetgeving aan te nemen en zijn opdracht uit te voeren.

Volgens de centrumrechtse en extreemrechtse partijen onder leiding van de Europese Volkspartij is het onmogelijk om het voorstel van de Commissie voor de Natuurherstelwet zodanig te wijzigen dat het 'de wil van het parlement' weerspiegelt. We horen dat de Commissie een nieuw voorstel moet indienen. Is dit geen verbazingwekkend argument van gekozen politici die anders hun burgers beloven om met oplossingen te komen? Is dat de ambitie die we kunnen en mogen verwachten van parlementsleden die tot taak hebben de burger en de samenleving te vertegenwoordigen?

Deze rechtse alliantie beweert dat "het voorstel in de eerste plaats zogenaamd slecht was en dat [hun] bekommernissen onbeantwoord blijven". Terwijl ze in feite hadden moeten samenwerken met andere politieke partijen om een gemeenschappelijk standpunt uit te werken dat weerspiegelt dat de natuur het gezamenlijke en gedeelde publieke goed en de verantwoordelijkheid van de mensheid is.

Deze vorm van poging tot overname door extreemrechts en centrumrechts van de EU Green Deal-agenda is niet verenigbaar met de uitdagingen van de 21e eeuw.

Mens en natuur betalen nu al de prijs voor de verloren tijd door passiviteit. In werkelijkheid heeft twee-derde van de beschermde soorten in de EU een slechte staat van instandhouding. Volgens het Europees Milieuagentschap zorgen de huidige landbouwpraktijken voor de grootste druk op habitats en soorten. In feite staan de huidige landbouwpraktijken op gespannen voet met zowel de biodiversiteit als de beperking van de klimaatverandering, aangezien de uitstoot van broeikasgassen door de landbouwsector in de jaren 2020 alleen maar is toegenomen, volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie.

Men vraagt zich af waarom parlementsleden er een jaar voor de verkiezingen liever uitzien als hulpeloze figuren tegenover een machtige Commissie, in plaats van de handen uit de mouwen te steken en te doen waarvoor ze zijn gekozen: samenwerken om een basis te creëren en te leggen voor een betere, welvarendere en klimaat- en natuurvriendelijkere Europese Unie. Waar zijn ze bang voor?

We hebben al te veel tijd verloren om te handelen, en hoe langer we wachten, hoe zwaarder de bezuinigingen zullen zijn en hoe hoger de uitgaven om het tij te keren. Als we de jaren 2020 weer een verspild decennium laten worden, zou dat een tijdperk van crisis, noodsituaties en aanpassing in een onvoorspelbare en onevenwichtige wereld kunnen inluiden.

De tijd dringt en de wereld heeft geen tijd meer voor ouderwetse politiek. In het licht van het overweldigende wetenschappelijke bewijs dat we nog maar weinig tijd hebben om de worstcasescenario's van klimaatverandering en vernietiging van onze natuurlijke habitats te vermijden, waarom blijven onze besluitvormers aarzelen?

Als de laatste verkiezingen werden gedomineerd door de Fridays for Future, lijkt het er nu op dat het discours wordt gedomineerd door politieke krachten die proberen onze toekomst ongedaan te maken.

Dit uitstellen, afwijken en ontkennen maakt het voor veel burgers moeilijk te begrijpen wat de weg vooruit is in de klimaatcrisis. Door het gebrek aan leiderschap en duidelijke communicatie gaan burgers de analyse en gevolgen van het Klimaatakkoord van Parijs in twijfel trekken, in plaats van hen in staat te stellen nu actie te ondernemen. Deze houding van gekozen vertegenwoordigers is onconstructief en kortzichtig. Het vergroot het wantrouwen van burgers in democratische instellingen en moedigt extremistische opvattingen aan.

Er is nog steeds een mogelijkheid dat we burgers weer op het goede spoor kunnen krijgen voor verandering, om de energietransformatie mogelijk te maken, de blauwe planeet voor onze kinderen te behouden en de dreigende klimaatramp te voorkomen. Daarvoor hebben we echter leiders nodig die niet weigeren op te treden. We hebben Europese politici nodig die nieuwe allianties kunnen smeden over partijen en grenzen heen om gemeenschappelijke uitdagingen het hoofd te bieden en die bereid zijn oude politiek en recepten achter zich te laten.

Dit omvat ook de wil om de financiële middelen te organiseren voor de transformatie van onze economieën, inclusief de landbouw, en om ervoor te zorgen dat de sociale dimensie van deze transformatie niemand achterlaat. Het mag niet de illusie zijn dat we geld kunnen besparen ten koste van natuurherstel of het tegengaan van klimaatverandering. We zullen allemaal verliezen als de planeet onleefbaar wordt. De afgelopen 20 jaar hebben we elk jaar al 2% van het bbp betaald om de kosten van klimaatverandering te dekken.

Toch zijn er in het Europees Parlement nog steeds vertegenwoordigers die bereid zijn de weg voor verandering te effenen. Dit zijn leden die staan voor meer en betere Europese samenwerking en het gesprek aangaan met burgers en hun belangen werkelijk vertegenwoordigen. We hebben meer EP-leden nodig die burgers begeleiden zodat ze weloverwogen beslissingen kunnen nemen en niet het slachtoffer worden van fake news. Vandaag roepen we alle politieke krachten in het EP op om de verdere vernietiging van onze leefomgeving en alle andere wezens te voorkomen en voor de Natuurherstelwet te stemmen, zij het in gewijzigde vorm. Laten we geen kostbare tijd meer verspillen. Laten we onze toekomst niet verspillen. We hebben nu actie en ambitie nodig.

Volt België

Met inbreng van E. Schulze en S. Carp